Bize şöyle bir mit anlatılır: ta en başında cennet diye bir yer vardı. Burası güllük gülistanlık, mis gibi bir yerdi. Hiçbir kötülüğün, kötü niyetin dahi olmadığı, hayvanların güle oynaya koşup oynadığı bir yerdi burası. Ne ölüm vardı, ne dışkılama vardı cennette. Kısacası, insanoğlunun şimdiye kadar yarattığı ve adına "kötü" dediği şeylerin hiçbiri barınmıyordu burada. Cennet, bu haliyle, koşulsuz ve kusursuz bir iyilikler-güzellikler-olumluluklar dünyasıydı. Sonra Adem ve Havva, ama özellikle Havva, Tanrı'nın koyduğu bir kuralı çiğneyerek bu olağanüstü düzenden ayrılmakla cezalandırıldılar. Düzenin ve kayıtsız şartsız sevginin bağrından; kaousun ve ölümün diyarı dünyaya sürüldüler.
Dindarlar bu mite inanırlar. Dinsizlerse inanmazlar. Cennetin gerçekte var olmadığını anlatmaya kalktıklarında verdikleri argümanlar rasyonelizm veya mantık üzerine kuruludur. Bu disiplinlerle açıklandığında gerçekten bu mitte gedikler bulmak kolaylaşır. Tanrı'nın "sakın şundan yemeyin" diyerek gelmiş geçmiş en ahmakça sınavı uygulaması, çiftin konuşan bir yılana kanması, kalınan bu sınavın Tanrı'nın gözünde inanılmaz büyük bir değere sahip olması vb. şeyler, bunun yaratılan bir mit olduğunu, üstelik kötü yazılmış bir mit olduğunu bize söyler.
Oysa cennet diye bir yerin var olmadığını ve insanlığın hiç oradan dünyaya düşmediğini anlatabilmek için kullanılan bu yöntemler, ister istemez "cennet" referans alınarak yapılır. Yani cennetin var olmadığını kanıtlama çabası yine cennet kurgusunun içinden kotarılmaktadır ve bu yöntem ister istemez cennetin var olabileceği anlamına da gelir. Cennet diye bir yerin var olmadığını anlatmak için kurduğumuz her bir cümle, aslında "cennet" mitinin "kötü yazılmış bir kurgu" olduğunu kanıtlamak içindir. Kanıtlanmaya çalışılan cennetin yokluğu değil, cennet mitinin kötü kurgusudur. Eğer bu mit daha sofistike ve daha akıllıca yazılmış olsaydı o zaman buna "mit" demekten vazgeçerdik. Demek ki cennetin var olmadığını cennetin içinden açıklamaya çalışmak, ister istemez onun var olduğunu da (siz fark etmeseniz de) açıklamak anlamına gelecektir. Burada başka bir disiplin, örneğin yapı sökümünü kullanmak bize iyi bir rehber olabilir. Örnek vermeye çalışalım:
Cennet diye bildiğimiz yerin en temel özelliği kötülüğün olmaması... Ne demek bu? Bunda anlatılmak istenen şey sınırsız ve sonsuzca mutluluk hali... Diyelim bu sınav yapılana kadar aslında Adem ve Havva için her şey güzel gidiyordu; kıskançlık, utanma, ikiyüzlülük, yalan, üzüntü vb. duygular yoktu. Hayvanlar birbirlerini öldürmüyorlardı bile. Sorumluluk duygusu, aşk, etik, eğlence anlayışı gibi kavramlar da yoktu. Sadece mutluluğun olduğu bir dünya hayal edin. Elbette cennette dil de yoktu. Anlam dille lekelenmemiş, dil bir kafese dönüşmemişti. Görüldüğü gibi, böyle bakınca cennet hayli sıkıcı bir yer olarak görünebilir; oysa cennette sıkıntı da yoktu. Çocukken bana anlatılan cennet tasvirlerini anımsıyorum: "cennette gözünü kapatacaksın, neyi istiyorsan hayal edeceksin ve gözünü açtığında 'höt' diye karşında belirecek!" Her şeyin gerçekleştiği (ama iyi şeylerin gerçekleştiği), zorluğun filan olmadığı bir çeşit afyon hali.
İşte bu güzel yerde bu iki insan tatlı tatlı geçinirken Tanrı onları denemeye karar verdi. "Bakalım onlar için yarattığım bu güzel yeri hak ediyorlar mı?" Onlara "şu ağaçtan yemeyin" dedi ve gitti. Ama zaten cennette kurallar, emirler yoktur. Eğer Âdem ve Havva o ağaçtan yiyip yememeye karar verebiliyorduysa (iradeleri varsa) o zaman orası cennet değil bizzat dünyanın kendisidir. Çünkü cennette karar verebilme yeteneği yoktur. Bu mantığa göre Tanrı, Adem ve Havva'ya "şu ağaçtan yemeyin" demiş olamaz! Bu cümle bizzat cennetin varlığını anlamsız hale getirmektedir. Cennet kavramı kendi içinde paradoks taşır. Yaratılan metin kendi kendini, daha inşa ederken yok etmiş olur. Paradokstan kaçınabileceğimiz bir cennet yaratma şansımız da hiç olamayacaktır. Çünkü "şunu yemeyin" dendiği anda artık cennette değil dünyadayızdır. Cennetin varlığı kanıtlanacaksa dünyanın varlığı reddedilmiş olur. İşte bu nedenden dolayı cennet hiç var olmadı.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder